| Toplam: | 0,00TL. |
SEPETM
EN YEN RNLER
OK SATILANLAR
Tweets by BelgeYayinlari
Tketici Haklar
4822 SAYILI KANUNLA DEK 4077 SAYILI Ama Kapsam Tanmlar a) Bakanlk: Sanayi ve Ticaret Bakanln, b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakann, c) Mal: Al-verie konu olan tanr eyay, konut ve tatil amal tanmaz mallar ve elektronik ortamda kullanlmak zere hazrlanan yazlm, ses, grnt ve benzeri gayri maddi mallar, d) Hizmet: Bir cret veya menfaat karlnda yaplan mal salama dndaki her trl faaliyeti, e) Tketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amalarla edinen, kullanan veya yararlanan gerek ya da tzel kiiyi, f) Satc: Kamu tzel kiileri de dahil olmak zere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamnda tketiciye mal sunan gerek veya tzel kiileri, g) Salayc: Kamu tzel kiileri de dahil olmak zere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamnda tketiciye hizmet sunan gerek veya tzel kiileri, h) Tketici ilemi: Mal veya hizmet piyasalarnda tketici ile satc-salayc arasnda yaplan her trl hukuki ilemi, ) malat-retici: Kamu tzel kiileri de dahil olmak zere tketiciye sunulmu olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarn retenler ile mal zerine kendi ayrt edici iaretini, ticari markasn veya unvann koyarak sata sunanlar, j) thalat: Kamu tzel kiileri de dahil olmak zere tketiciye sunulmu olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarn yurt dndan getirerek sata sunan gerek veya tzel kiiyi, k) Kredi veren: Mevzuatlar gerei tketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, zel finans kuruluu ve finansman irketlerini, l) Reklam veren: rettii ya da pazarlad maln/hizmetin tantmn yaptrmak, satn artrmak veya imajn yaratp glendirmek amacyla hazrlatt, iinde firmasnn ya da mal/hizmet markasnn yer ald reklamlar yaynlatan, datan ya da baka yollarla sergileyen gerek ya da tzel kiiyi, m) Reklamc: Ticari reklam ve ilnlar reklam verenin duyduu ihtiya dorultusunda hazrlayan ve reklam veren adna yaynlanmasna araclk eden ticari iletiim uzman gerek ya da tzel kiiyi, n) Mecra kuruluu: Ticari reklam veya iln hedef kitleye ulatran iletiim kanallarnn ya da her trl aracn sahibi, ileticisi veya kiralaycs olan gerek veya tzel kiiyi, o) Teknik dzenleme: Bir rnn ve hizmetin, ilgili idari hkmler de dahil olmak zere, zellikleri, ileme ve retim yntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, iaretleme, etiketleme ve uygunluk deerlendirilmesi ilemleri hususlarndan biri veya birkan belirten ilgili Bakanlk tarafndan Resmi Gazetede yaymlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak zere uyulmas zorunlu olan her trl dzenlemeyi, p) Tketici rgtleri: Tketicinin korunmas amacyla kurulan dernek, vakf veya bunlarn st kurulularn, fade eder.
Aypl mal Tketici, maln teslimi tarihinden itibaren otuz gn ierisinde ayb satcya bildirmekle ykmldr. Tketici bu durumda, bedel iadesini de ieren szlemeden dnme, maln aypsz misliyle deitirilmesi veya ayp orannda bedel indirimi ya da cretsiz onarm isteme haklarna sahiptir. Satc, tketicinin tercih ettii bu talebi yerine getirmekle ykmldr. Tketici bu seimlik haklarndan biri ile birlikte aypl maln neden olduu lm ve/veya yaralanmaya yol aan ve/veya kullanmdaki dier mallarda zarara neden olan hallerde imalat-reticiden tazminat isteme hakkna da sahiptir. malat-retici, satc, bayi, acente, ithalat ve 10 uncu maddenin beinci fkrasna gre kredi veren aypl maldan ve tketicinin bu maddede yer alan seimlik haklarndan dolay mteselsilen sorumludur. Aypl maln neden olduu zarardan dolay birden fazla kimse sorumlu olduu takdirde bunlar mteselsilen sorumludurlar. Satlan maln aypl olduunun bilinmemesi bu sorumluluu ortadan kaldrmaz. Bu madde ile ayba kar sorumlu tutulanlar, ayba kar daha uzun bir sre ile sorumluluk stlenmemilerse, aypl maldan sorumluluk, ayp daha sonra ortaya km olsa bile maln tketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yllk zamanamna tabidir. Bu sre konut ve tatil amal tanmaz mallarda be yldr. Aypl maln neden olduu her trl zararlardan dolay yaplacak talepler ise yllk zamanamna tabidir. Bu talepler zarara sebep olan maln piyasaya srld gnden balayarak on yl sonra ortadan kalkar. Ancak, satlan maln ayb, tketiciden satcnn ar kusuru veya hile ile gizlenmise zamanam sresinden yararlanlamaz. Aypl maln neden olduu zararlardan sorumlulua ilikin hkmler dnda, aypl olduu bilinerek satn alnan mallar hakknda yukardaki hkmler uygulanmaz. Sata sunulacak aypl mal zerine ya da ambalajna, imalat veya satc tarafndan tketicinin kolaylkla okuyabilecei ekilde "zrldr" ibaresini ieren bir etiket konulmas zorunludur. Yalnzca aypl mal satlan veya bir kat ya da reyon gibi bir blm srekli olarak aypl mal satna, tketicinin bilebilecei ekilde tahsis edilmi yerlerde bu etiketin konulma zorunluluu yoktur. Maln aypl olduu hususu, tketiciye verilen fatura, fi veya sat belgesi zerinde gsterilir. Gvenli olmayan mallar, piyasaya zrldr etiketiyle dahi arz edilemez. Bu rnlere, 4703 sayl rnlere likin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair Kanun hkmleri uygulanr. Bu hkmler, mal satna ilikin her trl tketici ileminde de uygulanr. Aypl hizmet Tketici, hizmetin ifa edildii tarihten itibaren otuz gn ierisinde bu ayb salaycya bildirmekle ykmldr. Tketici bu durumda, szlemeden dnme, hizmetin yeniden grlmesi veya ayp orannda bedel indirimi haklarna sahiptir. Tketicinin szlemeyi sona erdirmesi, durumun gerei olarak hakl grlemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tketici, bu seimlik haklarndan biri ile birlikte 4 nc maddede belirtilen artlar erevesinde tazminat da isteyebilir. Salayc, tketicinin setii bu talebi yerine getirmekle ykmldr. Salayc, bayi, acente ve 10 uncu maddenin beinci fkrasna gre kredi veren, aypl hizmetten ve aypl hizmetin neden olduu her trl zarardan ve tketicinin bu maddede yer alan seimlik haklarndan dolay mteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin aypl olduunun bilinmemesi bu sorumluluu ortadan kaldrmaz. Daha uzun bir sre iin garanti verilmemi ise, ayp daha sonra ortaya km olsa bile aypl hizmetten dolay yaplacak talepler hizmetin ifasndan itibaren iki yllk zamanamna tabidir. Aypl hizmetin neden olduu her trl zararlardan dolay yaplacak talepler ise yllk zamanamna tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayb, tketiciden salaycnn ar kusuru veya hile ile gizlenmise zamanam sresinden yararlanlamaz. Aypl hizmetin neden olduu zararlardan sorumlulua ilikin hkmler dnda, aypl olduu bilinerek edinilen hizmetler hakknda yukardaki hkmler uygulanmaz. Bu hkmler, hizmet salamaya ilikin her trl tketici ileminde de uygulanr. Sattan kanma Hizmet salamada da hakl bir sebep olmakszn kanlamaz. Aksine bir teaml, ticar rf veya adet yoksa, satc bir mal veya hizmetin satn o mal veya hizmetin kendisi tarafndan belirlenen miktar, say veya ebat gibi koullara ya da baka bir mal veya hizmetin satn alnmasna bal klamaz. Dier mal sat ve hizmet salama szlemelerinde de bu hkm uygulanr. Szlemelerdeki haksz artlar Taraflardan birini tketicinin oluturduu her trl szlemede yer alan haksz artlar tketici iin balayc deildir. Eer bir szleme art nceden hazrlanmsa ve zellikle standart szlemede yer almas nedeniyle tketici ieriine etki edememise, o szleme artnn tketiciyle mzakere edilmedii kabul edilir. Szlemenin btn olarak deerlendirilmesinden, standart szleme olduu sonucuna varlrsa, bu szlemedeki bir artn belirli unsurlarnn veya mnferit bir hkmnn mzakere edilmi olmas, szlemenin kalan ksmna bu maddenin uygulanmasn engellemez. Bir satc veya salayc, bir standart artn mnferiden tartldn ileri sryorsa, bunu ispat yk ona aittir. 6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazl olarak dzenlenmesi ngrlen tketici szlemeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle dzenlenir ve szlemede bulunmas gereken artlardan bir veya birkann bulunmamas durumunda eksiklik szlemenin geerliliini etkilemez. Bu eksiklik satc veya salayc tarafndan derhal giderilir. Bakanlk standart szlemelerde yer alan haksz artlarn tespit edilmesine ve bunlarn szleme metninden kartlmasnn salanmasna ilikin usul ve esaslar belirler. Taksitle sat Taksitle sat szlemesinin yazl ekilde yaplmas zorunludur. Szlemede bulunmas gereken asgari koullar aada gsterilmitir: a) Tketicinin ve satc veya salaycnn isim, unvan, ak adresleri ve varsa eriim bilgileri, b) Maln veya hizmetin Trk Liras olarak vergiler dahil pein sat fiyat, c) Vadeye gre faiz ile birlikte denecek Trk Liras olarak toplam sat fiyat, d) Faiz miktar, faizin hesapland yllk oran ve szlemede belirlenen faiz orannn yzde otuz fazlasn gememek zere gecikme faizi oran, e) Peinat tutar, f) deme plan, g) Borlunun temerrde dmesinin hukuki sonular. Satc veya salayc, bu bilgilerin szlemede yer almasn salamak ve taraflar arasnda akdedilen szlemenin bir nshasn tketiciye vermekle ykmldr. Szlemeden ayr olarak kymetli evrak niteliinde senet dzenlenecekse, bu senet, her bir taksit demesi iin ayr ayr olacak ekilde ve sadece nama yazl olarak dzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi geersizdir. Taksitle satlarda; tketici, borland toplam miktar nceden deme hakkna sahiptir. Tketici ayn zamanda, bir taksit miktarndan az olmamak artyla bir veya birden fazla taksit demesinde bulunabilir. Her iki durumda da satc, denen miktara gre gerekli faiz indirimini yapmakla ykmldr. Satc veya salayc, taksitlerden birinin veya birkann denmemesi halinde kalan borcun tmnn ifasn talep etme hakkn sakl tutmusa, bu hak; ancak satcnn veya salaycnn btn edimlerini ifa etmi olmas durumunda ve tketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi demede temerrde dmesi ve denmeyen taksit toplamnn sat bedelinin en az onda biri olmas halinde kullanlabilir. Ancak satcnn veya salaycnn bu hakkn kullanabilmesi iin en az bir hafta sre vererek muacceliyet uyarsnda bulunmas gerekir. Szleme artlar tketici aleyhine hibir ekilde deitirilemez. Devre tatil Devre tatil szlemelerine ilikin usul ve esaslar Bakanlk belirler. Paket tur Paket tur szlemelerine ilikin usul ve esaslar Bakanlk belirler. Kampanyal sat Kampanyal satlar Bakanln izni ile yaplr. Bakanlk hangi tr satlarn izne tabi olacan, n deme, taksit miktar, teslim sresi, retici firma garantisi, yatrlacak teminat ile kampanyal satlarda uyulmas gereken usul ve esaslar tespit eder. lan ve taahht edilen mal veya hizmetin teslimatnn veya ifasnn hi ya da gerei gibi yaplmamas durumunda, satc, salayc, bayi, acente, imalat-retici, ithalat ve 10 uncu maddenin beinci fkrasna gre kredi veren mteselsilen sorumludur. Tketici kampanyadan ayrlmaya karar verdikten sonra kampanyay dzenleyen, mal veya hizmetin tketiciye teslim tarihini gememek artyla tketicinin o ana kadar dedii tm bedeli demekle ykmldr. Kampanyay dzenleyen, kampanyal satlarda dzenlenecek yazl szlemede, 6/A maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya biti tarihi" ve "mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve ekli"ne ilikin bilgileri de ieren szlemenin bir nshasn tketiciye vermek zorundadr. Szlemede aksi kararlatrlmadka, n deme tutar, mal veya hizmetin sat bedelinin yzde krkndan fazla olamaz. Kampanyal satlarda maln teslim ya da hizmetin ifa sresi on iki ay aamaz. Konut ve tatil amal tanmaz mallar iin bu sre otuz aydr. Tketicinin demeye ilikin tm edimlerini yerine getirmesi durumunda, maln teslimi ya da hizmetin ifas, demenin bitimini takiben en ge bir ay iinde yaplmak zorundadr. Kampanyal taksitle satlarda 6/A maddesi hkmleri de uygulanr. Kapdan sat Bakanlk, kapdan sat yapacaklarda aranlacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapdan satlar ve kapdan satlara ilikin uygulama usul ve esaslarn belirler. Bu tr satlarda; tketici, teslim ald tarihten itibaren yedi gn iinde mal kabul etmekte veya hibir gereke gstermeden ve hibir ykmllk altna girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satmnda ise bu sre, szlemenin imzaland tarihten itibaren balar. Bu sre dolmadan satc veya salayc, kapdan sat ilemine konu mal veya hizmet karlnda tketiciden herhangi bir isim altnda deme yapmasn veya bor altna sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satc, cayma bildirimi kendisine ulat andan itibaren yirmi gn ierisinde mal geri almakla ykmldr. Tketici, maln mutat kullanm sebebiyle meydana gelen deiiklik ve bozulmalarndan sorumlu deildir. Taksitle yaplan kapdan satlarda 6/A maddesi, kampanyal kapdan satlarda 7 nci madde hkmleri ayrca uygulanr. Kapdan satlarda satcnn ve salaycnn ykmll Tketicinin hibir hukuki ve cezai sorumluluk stlenmeksizin ve hibir gereke gstermeksizin teslim ald veya szlemenin imzaland tarihten itibaren yedi gn ierisinde mal veya hizmeti reddederek szlemeden cayma hakknn var olduunu ve cayma bildiriminin satc/salaycya ulamas tarihinden itibaren mal geri almay taahht ederiz. Tketici, sahip olduu haklarnn da yazl bulunduu szlemeyi imzalar ve kendi el yazs ile tarihini yazar. Satc veya salayc, bu bilgilerin szlemede yer almasn salamak ve taraflar arasnda akdedilen szlemenin bir nshasn tketiciye vermekle ykmldr. Bu madde hkmlerine gre dzenlenmi bir szlemenin ve maln tketiciye teslim edildiini ispat satcya veya salaycya aittir. Aksi takdirde, tketici cayma hakkn kullanmak iin yedi gnlk sre ile bal deildir. Mesafeli szlemeler Mesafeli sat szlemesinin akdinden nce, ayrntlar Bakanlka karlacak teblile belirlenecek bilgilerin tketiciye verilmesi zorunludur. Tketici, bu bilgileri edindiini yazl olarak teyit etmedike szleme akdedilemez. Elektronik ortamda yaplan szlemelerde teyid ilemi, yine elektronik ortamda yaplr. Satc ve salayc, tketicinin siparii kendisine ulat andan itibaren otuz gn ierisinde edimini yerine getirir. Bu sre, tketiciye daha nceden yazl olarak bildirilmek kouluyla en fazla on gn uzatlabilir. Satc veya salayc elektronik ortamda tketiciye teslim edilen gayri madd mallarn veya sunulan hizmetlerin teslimatnn aypsz olarak yapldn ispatla ykmldr. Cayma hakk sresince szlemeye konu olan mal veya hizmet karlnda tketiciden herhangi bir isim altnda deme yapmasnn veya bor altna sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceine ilikin hkmler dnda kapdan satlara ilikin hkmler mesafeli szlemelere de uygulanr. Satc veya salayc cayma bildiriminin kendisine ulat tarihten itibaren on gn iinde alm olduu bedeli, kymetli evrak ve tketiciyi bu hukuk ilemden dolay bor altna sokan her trl belgeyi iade etmek ve yirmi gn ierisinde de mal geri almakla ykmldr. Tketici kredisi Szlemede; a) Tketici kredisi tutar, b) Faiz ve dier unsurlarla birlikte toplam bor tutar, c) Faizin hesapland yllk oran, d) deme tarihleri, anapara, faiz, fon ve dier masraflarn ayr ayr belirtildii deme plan, e) stenecek teminatlar, f) Akdi faiz orannn yzde otuz fazlasn gememek zere gecikme faizi oran, g) Borlunun temerrde dmesinin hukuki sonular, h) Kredinin vadesinden nce kapatlmasna ilikin artlar, ) Kredinin yabanc para birimi cinsinden kullandrlmas durumunda, geri demeye ilikin taksitlerin ve toplam kredi tutarnn hesaplanmasnda, hangi tarihteki kurun dikkate alnacana ilikin artlar, yer alr. Kredi veren, taksitlerden birinin veya birkann denmemesi halinde kalan borcun tmnn ifasn talep etme hakkn sakl tutmusa, bu hak; ancak kredi verenin btn edimlerini ifa etmi olmas durumunda ve tketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi demede temerrde dmesi halinde kullanlabilir. Ancak kredi verenin bu hakkn kullanabilmesi iin en az bir hafta sre vererek muacceliyet uyarsnda bulunmas gerekir. Tketici kredisinin teminat olarak ahsi teminat verildii hallerde, kredi veren, asl borluya bavurmadan, kefilden borcun ifasn isteyemez. Tketici, kredi verene borland toplam miktar nceden deyebilecei gibi ayn zamanda vadesi gelmemi bir ya da birden ok taksit demesinde de bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren, denen miktara gre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla ykmldr. Bakanlk denen miktara gre gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda yaplacann usul ve esaslarn belirler. Kredi verenin, tketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satn alnmas ya da belirli bir satc veya salayc ile yaplacak sat szlemesi art ile vermesi durumunda satlan maln veya hizmetin hi ya da zamannda teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tketiciye kar satc veya salayc ile birlikte mteselsilen sorumlu olur. Kredi verenin demeleri bir kymetli evraka balamas ya da krediyi kymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altna almas yasaktr. Bu yasaa ramen tketiciden bir kymetli evrak alnacak olursa, tketici bu kymetli evrak kredi verenden geri istemek hakkna sahiptir. Ayrca, kredi veren kymetli evrakn ciro edilmesi sebebiyle tketicinin urad zarar tazmin etmekle ykmldr. Kredi kartlar Kredi veren tarafndan tketiciye gnderilen dnemsel hesap zetleri, 10 uncu maddenin ikinci fkrasnn (d) bendinde ngrlen deme plan hkmndedir. Dnemsel hesap zetinde yer alan asgari deme tutarnn vadesinde denmemesi halinde; tketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dnda herhangi bir isim altnda ykmllk altna sokulamaz. Kredi veren faiz artrmn otuz gn nceden tketiciye bildirmek zorundadr. Kredi veren tarafndan artrlan faiz oran geriye dnk olarak uygulanamaz. Tketici bildirim tarihinden itibaren en ge altm gn iinde tm borcu deyip kredi kullanmaya son verdii takdirde faiz artndan etkilenmez. Mal veya hizmetin kredi kart ile satn alnd durumlarda, satc veya salayc, tketiciden komisyon veya benzeri bir isim altnda ilave demede bulunmasn isteyemez. Sreli yaynlar Sreli yayn kuruluu, kampanyaya ait reklam ve ilnlarnda, kampanya konusu mal veya hizmetin Trkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilikin programn iln etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasn, kampanyann bitiminden itibaren otuz gn iinde yerine getirmek zorundadr. Kampanya sresince, sreli yaynn sat fiyat, ikinci rn olarak verilmesi taahht edilen mal veya hizmetin yol at maliyet art nedeniyle artrlamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet taahhd ve datm blnerek yaplamayaca gibi, bu mal veya hizmetin ayrlmaz ya da tamamlayc paralar da ayr bir kampanya konusu haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasnda, ikinci rn olarak verilmesi taahht edilen her bir mal veya hizmete ilikin ilemler bamsz bir kampanya olarak kabul edilir. Sreli yayn kurulular tarafndan dzenlenmeyen, ancak sreli yaynla dorudan veya dolayl irtibatlandrlan kampanyalar da bu hkmlere tabidir. Abonelik szlemeleri Satc tketicinin abonelie son verme isteini, yazl bildirimin kendisine ulat tarihten itibaren en ge yedi gn iinde yerine getirmekle ykmldr. Sreli yayn aboneliine son verme istei ise; yazl bildirimin satcya ulat tarihten itibaren gnlk yaynlarda onbe gn, haftalk yaynlarda bir ay, aylk yaynlarda ay sonra yrrle girer. Daha uzun sreli yaynlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayn mteakiben yrrle konulur. Satc, abone cretinin geri kalan ksmn hibir kesinti yapmakszn onbe gn iinde iade etmekle ykmldr. Fiyat etiketi Hizmetlerin tarife ve fiyatlarn gsteren listeler de birinci fkraya gre dzenlenerek aslr. Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyat arasnda fark olmas durumunda tketici lehine olan fiyat zerinden sat yaplr. Fiyat; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kurulular veya kamu kurumu niteliinde meslek kurulular tarafndan belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatn zerinde bir fiyatla sata sunulmas yasaktr. Bakanlk, etiket ve tarife listelerinin eklini, ieriini, usul ve esaslarn bir ynetmelikle dzenler. Bakanlk ve belediyeler, bu madde hkmlerinin uygulanmas ve izlenmesine ilikin ileri yrtmekle ayr ayr grevlidirler. Garanti belgesi Satc; garanti belgesi kapsamndaki mallarn, garanti sresi ierisinde arzalanmas halinde mal iilik masraf, deitirilen para bedeli ya da baka herhangi bir ad altnda hibir cret talep etmeksizin tamir ile ykmldr. Tketici onarm hakkn kullanmsa, garanti sresi ierisinde sk arzalanmas nedeniyle maldan yararlanamamann sreklilik arz etmesi veya tamiri iin gereken azami srenin almas veya tamirinin mmkn bulunmadnn anlalmas hallerinde, 4 nc maddede yer alan dier seimlik haklarn kullanabilir. Satc bu talebi reddedemez. Tketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satc, bayi, acente, imalat-retici ve ithalat mteselsilen sorumludur. Tketicinin mal kullanm klavuzunda yer alan hususlara aykr kullanmasndan kaynaklanan arzalar, iki ve nc fkra hkmleri kapsam dndadr. Bakanlk, hangi sanayi mallarnn garanti belgesi ile satlmak zorunda bulunduunu ve bu mallarn arzalarnn tamiri iin gereken azami sreleri Trk Standartlar Enstitsnn grn alarak tespit ve ilnla grevlidir. Tantma ve kullanma klavuzu Bakanlk, sanayi mallarndan hangilerinin tantma ve kullanm klavuzu ve etiket ile satlmak zorunda bulunduunu ve bunlarda bulunmas gereken asgari unsurlar Trk Standartlar Enstitsnn grn alarak tespit ve ilnla grevlidir. Sat sonras hizmetler malat veya ithalatlarn bulundurmalar gereken yedek para stok miktar Bakanlka belirlenir. thalatnn herhangi bir ekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanm mr sresince bakm ve onarm hizmetlerini, o maln yeni ithalats sunmak zorundadr. Bakanlk, hangi mallar iin servis istasyonlar kurulmasnn zorunlu olduu ile servis istasyonlarnn kurulu ve ileyiine dair usul ve esaslar Trk Standartlar Enstitsnn grn alarak tespit ve ilnla grevlidir. Garanti belgesiyle satlmak zorunda olan bir sanayi malnn garanti sresi sonrasnda arzalanmas durumunda, o maln Bakanlka belirlenen azami tamir sresi ierisinde onarm zorunludur. Ticari reklam ve ilanlar Tketiciyi aldatc, yanltc veya onun tecrbe ve bilgi noksanlklarn istismar edici, tketicinin can ve mal gvenliini tehlikeye drc, iddet hareketlerini ve su ilemeyi zendirici, kamu saln bozucu, hastalar, yallar, ocuklar ve zrlleri istismar edici reklam ve ilnlar ve rtl reklam yaplamaz. Ayn ihtiyalar karlayan ya da ayn amaca ynelik rakip mal ve hizmetlerin karlatrmal reklamlar yaplabilir. Reklam veren, ticari reklam veya ilnda yer alan somut iddialar ispatla ykmldr. Reklam verenler, reklamclar ve mecra kurulular bu madde hkmlerine uymakla ykmldrler. Reklam kurulu Reklam Kurulu, ticari reklam ve ilnlarda uyulmas gereken ilkeleri belirlemede; lke koullarnn yan sra, reklamclk alannda evrensel kabul grm tanm ve kurallar da dikkate alr. Bakanl, Bakann grevlendirecei ilgili Genel Mdr tarafndan yrtlen Reklam Kurulu; a) Bakanlka ilgili Genel Mdr Yardmclar arasndan grevlendirilecek bir ye, b) Adalet Bakanlnca, bu Bakanlkta idari grevlerde alan hakimler arasndan grevlendirilecek bir ye, c) Trkiye Radyo-Televizyon Kurumunca grevlendirilecek reklam konusunda uzman bir ye, d) Yksekretim Kurulunun reklamclk alannda uzman niversite retim elemanlar arasndan seecei bir ye, e) Trk Tabibleri Birlii Merkez Konseyinin grevlendirecei doktor bir ye, f) Trkiye Barolar Birliinin grevlendirecei avukat bir ye, g) Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinin deiik sektrlerden grevlendirecei drt ye, h) Trkiyedeki tm gazeteciler derneklerinin kendi aralarndan seecei bir ye, i) Reklamclar derneklerinin veya varsa st kurulularnn seecei bir ye, j) Tketici Konseyinin Konseye katlan tketici rgt temsilcileri arasndan seecei veya st rgtlerinin grevlendirecei bir ye, k) Trkiye Ziraat Odalar Birliinin grevlendirecei bir ye, l) Trkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunun grevlendirecei bir ye, m) Trk Standartlar Enstitsnden bir ye, n) Diyanet leri Bakanlndan bir ye, o) Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birliinden bir ye, p) i sendikalar konfederasyonlarndan bir ye, r) Memur sendikalar konfederasyonlarndan bir ye, s) Trkiye Serbest Muhasebeci Mali Mavirler ve Yeminli Mali Mavirler Odalar Birliinin grevlendirecei bir ye, t) Ankara, stanbul ve zmir Bykehir Belediyelerinin kendi aralarndan seecei bir ye, u) Trk Eczaclar Birliinden bir ye, v) Trk Di Hekimleri Birliinden bir ye, olmak zere yirmibe yeden oluur. Kurul yelerinin grev sreleri yldr. Sresi bitenler yeniden grevlendirilebilir veya seilebilir. yelikler herhangi bir sebeple boald takdirde boalan yerlere nc fkra esaslar dahilinde bir ay ierisinde grevlendirme veya seim yaplr. Kurul en az ayda bir defa veya ihtiya duyulduu her zaman Bakann ars zerine toplanr. Kurul, Bakan dahil en az ondrt yenin hazr bulunmas ile toplanr ve toplantya katlanlarn ounluu ile karar verir. Kurul, gerekli grlen hallerde srekli ve geici olarak grev yapmak zere zel ihtisas komisyonlar kurabilir. Kurulun bu komisyonlarda grev yapmasn uygun grecei kamu personeli, ilgili kamu kurulularnca grevlendirilir. Kurul yeleri ile zel ihtisas komisyonu yelerinden kamu grevlisi olanlara verilecek huzur hakk ile kamu grevlisi olmayan kurul yelerine denecek huzur creti Maliye Bakanlnn uygun gr alnarak Bakanlka belirlenir. Kurulun sekretarya hizmetleri Bakanlk tarafndan yerine getirilir. Reklam Kurulu kararlar, tketicilerin bilgilendirilmesi, aydnlatlmas ve ekonomik karlarnn korunmas amacyla Reklam Kurulu Bakanlnca aklanr. Reklam Kurulunun grevleri, kurulu, alma usul ve esaslar ile sekretarya hizmetlerinin ne suretle yerine getirilecei Bakanlk tarafndan karlacak bir ynetmelikle belirlenir. Tehlikeli mal ve hizmetler Bakanlk, hangi mal veya hizmetlerin aklayc bilgi ve uyarlar tamas gerektiini ve bu bilgi ve uyarlarn eklini ve yerini ilgili bakanlk ve dier kurulularla birlikte tespit ve ilnla grevlidir. Mal ve hizmetler lgili bakanlklar, bu esaslara gre denetim yapmak veya yaptrmakla grevlidir. Mal ve hizmet denetimine ilikin usul ve esaslar her bir ilgili bakanlka ayr ayr tespit ve iln edilir. Tketicinin eitilmesi Tketicinin eitilmesi ve bilinlendirilmesi iin radyo ve televizyonlarda programlar dzenlenmesine ilikin usul ve esaslar, Tketici Konseyinin nerisi ile Bakanlka tespit ve iln olunur. Tketici konseyi Tketici Konseyi, Bakann veya grevlendirecei bir Bakanlk grevlisinin bakanlnda, Adalet, ileri, Maliye, Milli Eitim, Salk, Ulatrma, Tarm ve Kyileri, Sanayi ve Ticaret, Turizm ve evre bakanlklar ile Devlet Planlama Tekilat Mstearl, Hazine Mstearl, D Ticaret Mstearl, Trk Patent Enstits Bakanl, Devlet statistik Enstits Bakanl, Trk Standartlar Enstits Bakanl, Rekabet Kurumu, Radyo ve Televizyon st Kurulu, Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu, Telekomnikasyon Kurumu, Trk Akreditasyon Kurumu, Milli Prodktivite Merkezi, Diyanet leri Bakanl, byk ehir belediyeleri, il belediyelerini temsilen Trk Belediyeler Birlii, ii sendikalar konfederasyonlar, memur sendikalar konfederasyonlar,Trkiye veren Sendikalar Konfederasyonu, Trkiye Milli Kooperatifler Birlii, Yksekretim Kurulu, Trkiye Barolar Birlii, Trkiye Serbest Muhasebeci Mali Mavirler ve Yeminli Mali Mavirler Odalar Birlii, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii, Trk Eczaclar Birlii, Trk Tabipleri Birlii, Trk Dihekimleri Birlii, Trk Veteriner Hekimleri Birlii, Trkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii, Trkiye Bankalar Birlii, Trkiye Seyahat Acenteleri Birlii, Trkiye Otelciler Birlii, Trkiye Ziraat Odalar Birlii, Tketim Kooperatifleri Merkez Birlii, Ahilik Aratrma ve Kltr Vakf ve tketici rgtleri temsilcilerinden oluur. Tketici Konseyini oluturan kurum ve kurulularn temsilcilerinin say ve nitelikleri ile Tketici Konseyine katlabilmek iin tketici rgtlerinin sahip olmalar gereken asgari ye says ve bu rgtlerin Tketici Konseyine gnderecekleri temsilci says Bakanlka belirlenir. Ancak, kamu kurum ve kurulularndan gelen temsilcilerin says, hibir ekilde Tketici Konseyinin toplam ye saysnn yzde ellisinden fazla olamaz. Tketici Konseyi ylda en az bir kez toplanr. Tketici Konseyinin alma usul ve esaslar ile dier hususlar Bakanlka karlacak bir ynetmelikle dzenlenir. Tketici sorunlar hakem heyeti Bakanl Sanayi ve Ticaret l Mdr veya grevlendirecei bir memur tarafndan yrtlen tketici sorunlar hakem heyeti; belediye bakannn konunun uzman belediye personeli arasndan grevlendirecei bir ye, baronun mensuplar arasndan grevlendirecei bir ye, ticaret ve sanayi odas ile esnaf ve sanatkar odalarnn grevlendirecei bir ye ve tketici rgtlerinin seecekleri bir ye olmak zere bakan dahil be yeden oluur. Ticaret ve sanayi odas ya da ayr ayr kurulduu yerlerde ticaret odas ile esnaf ve sanatkar odalarnn grevlendirecei ye, uyumazln satc tarafn oluturan kiinin tacir veya esnaf ve sanatkar olup olmamasna gre ilgili odaca grevlendirilir. Bakanlk tara tekilatnn bulunmad il ve ilelerde tketici sorunlar hakem heyetinin bakanl en byk mlki amir ya da grevlendirecei bir memur tarafndan yrtlr. Tketici rgt olmayan yerlerde tketiciler, tketim kooperatifleri tarafndan temsil edilir. Tketici sorunlar hakem heyetinin oluumunun salanamad yerlerde noksan yelikler, belediye meclislerince re'sen doldurulur. Tketici sorunlar hakem heyetlerinde heyetin almalarna ve kararlarna esas olacak dosyalar hazrlamak ve uyumazla ilikin raporu sunmak zere en az bir raportr grevlendirilir. Deeri beyz milyon lirann altnda bulunan uyumazlklarda tketici sorunlar hakem heyetlerine bavuru zorunludur. Bu uyumazlklarda heyetin verecei kararlar taraflar balar. Bu kararlar cra ve flas Kanununun ilamlarn yerine getirilmesi hakkndaki hkmlerine gre yerine getirilir. Taraflar bu kararlara kar onbe gn iinde tketici mahkemesine itiraz edebilirler. tiraz, tketici sorunlar hakem heyeti kararnn icrasn durdurmaz. Ancak, talep edilmesi artyla hakim, tketici sorunlar hakem heyeti kararnn icrasn tedbir yoluyla durdurabilir. Tketici sorunlar hakem heyeti kararlarna kar yaplan itiraz zerine tketici mahkemesinin verecei karar kesindir. Deeri beyz milyon lira ve stndeki uyumazlklarda tketici sorunlar hakem heyetlerinin verecekleri kararlar, tketici mahkemelerinde delil olarak ileri srlebilir. Kararlarn balayc veya delil olacana ilikin parasal snrlar her yln Ekim ay sonunda Devlet statistik Enstitsnn Toptan Eya Fiyatlar Endeksinde meydana gelen yllk ortalama fiyat art orannda artar. Bu durum, Bakanlka her yl Aralk ay iinde Resmi Gazetede iln edilir. 25 inci maddede cezai yaptrma balanm hususlar dndaki tm uyumazlklar, tketici sorunlar hakem heyetlerinin grev ve yetkileri kapsamndadr. Tketici Sorunlar Hakem Heyetleri Bakan ve yeleri ile raportrlere verilen huzur hakk veya huzur cretinin denmesine ilikin esas ve usuller, bir ayda denecek tutar 2000 gsterge rakamnn memur aylk katsaysyla arpm sonucu bulunacak miktar gememek zere Maliye Bakanlnn uygun gr alnarak Bakanlka belirlenir. Tketici sorunlar hakem heyetlerinin kurulmas, alma usul ve esaslar ile dier hususlar Bakanlka karlacak bir ynetmelikte dzenlenir.
DRDNC KISIM Tketici mahkemeleri Tketici mahkemeleri nezdinde tketiciler, tketici rgtleri ve Bakanlka alacak davalar her trl resim ve hartan muaftr. Tketici rgtlerince alacak davalarda bilirkii cretleri, 29 uncu maddeye gre kaydedilen zel denekten Bakanlka karlanr. Davann, daval aleyhine sonulanmas durumunda, bilirkii creti 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre davaldan tahsil olunarak 29 uncu maddede dzenlenen esaslara gre bteye zel gelir kaydedilir. Tketici mahkemelerinde grlecek davalar Hukuk Usul Muhakemeleri Kanununun Yedinci Bab, Drdnc Fasl hkmlerine gre yrtlr. Tketici davalar tketicinin ikametgah mahkemesinde de alabilir. Bakanlk ve tketici rgtleri mnferit tketici sorunu olmayan ve genel olarak tketicileri ilgilendiren hallerde bu Kanunun ihlali nedeniyle kanuna aykr durumun ortadan kaldrlmas amacyla tketici mahkemelerinde dava aabilirler. Gerekli hallerde tketici mahkemeleri ihlalin tedbiren durdurulmasna karar verebilir. Tketici Mahkemesince uygun grlen tedbir kararlar, masraf daha sonra haksz kan taraftan alnmak ve 29 uncu maddede dzenlenen esaslara gre bteye zel gelir kaydedilmek zere, lke dzeyinde yaynlanan gazetelerden birinde Basn lan Kurumunca ve ayrca varsa davann ald yerde yaynlanan mahalli bir gazetede derhal iln edilir. Kanuna aykr durumun ortadan kaldrlmasna ynelik Tketici Mahkemesi kararlar ise masraf davaldan alnmak zere ayn yntemle derhal iln edilir. retimin satn durdurulmas ve maln toplatlmas Sata sunulan bir seri maln aypl olduunun mahkeme karar ile tespit edilmesi halinde, maln sat geici olarak durdurulur. Mahkeme kararnn tebli tarihinden itibaren en ge ay iinde maln aybnn ortadan kaldrlmas iin retici-imalat ve/veya ithalat firma uyarlr. Maln aybnn ortadan kalkmasnn imknsz olmas halinde mal, retici-imalat ve/veya ithalat tarafndan toplanr veya toplattrlr. Toplatlan mallar tadklar risklere gre ksmen veya tamamen imha edilir veya ettirilir. Sata sunulan bir seri maln, tketicinin gvenliini tehlikeye sokan ayp tamas durumunda, 4703 sayl rnlere likin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair Kanun hkmleri sakldr. Aypl mallar satn alan tketicilerin uradklar madd ve manev zararlar nedeniyle dava ama haklar sakldr. 4 nc maddenin altnc fkras hkmlerine tbi bir seri aypl maln sata arz edilmesi durumunda bu madde hkmleri uygulanmaz. Olduklarndan farkl grnen mallar Mal piyasaya srlmse, 4703 sayl rnlere likin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair Kanun hkmleri uygulanr. Olduundan farkl grnen mal satn alan tketicilerin uradklar maddi ve manevi zararlar nedeniyle dava ama haklar sakldr. Cezalar 4 nc maddenin yedinci fkrasnda, 5 inci maddede, 6 nc maddenin altnc fkrasnda, 6/A maddesinde, 6/B, 6/C maddeleri uyarnca Bakanlka belirlenen usul ve esaslarda, 7 nci maddenin beinci fkrasnda, 9 uncu maddede, 9/A maddesinde, 10 uncu maddede, 10/A maddesinde, 11/A maddesinin ikinci ve drdnc fkralarna, 12, 13, 14, 15 ve 27 nci maddelerde belirtilen ykmllklere aykr hareket edenler hakknda 100.000.000 lira para cezas uygulanr. 7 nci maddenin drdnc ve altnc fkralar ile 8 inci maddede belirtilen ykmllklere aykr hareket edenler hakknda 250.000.000 lira para cezas uygulanr. 20 nci maddenin ikinci fkras uyarnca Bakanlka tespit ve iln olunan usul ve esaslara aykrla 500.000.000 lira para cezas uygulanr. Aykrlk lke dzeyinde yayn yapan radyo ve televizyonlarca gerekletirilmise cezann on kat uygulanr. 18 inci maddeye aykr hareket eden retici-imalat ve ithalat hakknda 1.000.000.000 lira para cezas, satc-salayc hakknda ise bu cezann bete biri uygulanr. 19 uncu maddenin birinci fkrasna aykr hareket edenler hakknda 2.000.000.000 lira para cezas uygulanr. 11 inci maddeye aykr hareket edenler hakknda 5.000.000.000 lira para cezas uygulanr. Aykrlk lke dzeyinde yaym yapan sreli yayn ile gereklemise cezann yirmi kat uygulanr. Bakanlk, ayrca sreli yayn kuruluundan kampanyann ve kampanyaya ilikin her trl reklam ve ilnn durdurulmasn ister. Bu istee ramen aykrln devam halinde, reklam ve ilnn durdurma zorunluluunun doduu tarihten itibaren her say- gn iin 100.000.000.000 lira para cezas uygulanr. Bakanlk, kampanyann ve kampanyaya ilikin her trl reklam ve ilnn durdurulmas talebi ile Tketici Mahkemesine bavurur. 16 nc maddeye aykr hareket edenler hakknda aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya dzeltme ve/veya 3.500.000.000 lira para cezas uygulanr. Reklam Kurulu, ihlalin niteliine gre bu cezalar birlikte veya ayr ayr verebilir. 16 nc maddeye aykrlk, lke dzeyinde yayn yapan yazl, szl, grsel ve sair aralar ile gereklemi ise, para cezas on kat olarak uygulanr. 7 nci maddenin yedinci ve sekizinci fkralarna aykr hareket edenlere, kampanya konusu mal veya hizmetin fatura bedeli orannda para cezas uygulanr. Kampanyay dzenleyen, tketici kampanyadan ayrldnda, para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz. 7 nci maddenin ikinci fkrasna aykr hareket edenlere, 7 nci madde hkmlerine uygun kampanya dzenlemeleri iin bir hafta sre tannr. Bu srenin bitiminde aykrln devam ettiinin tespiti halinde, bu hkme aykr hareket edenlerle 24 ve 24/A maddelerinde belirtilen ykmllklere aykr hareket edenlere 50.000.000.000 lira para cezas uygulanr. Yukardaki fkralarda belirtilen para cezalar, fiilin bir yl ierisinde tekrar halinde iki misli olarak uygulanr. Para cezalar her yl banda 765 sayl Trk Ceza Kanununun ek 2 nci madde hkmleri uyarnca artrlr. Bu Kanunda yazl fiiller hakknda dier kanunlarda da para cezas ngrlmse ar olan ceza uygulanr. Cezalarda yetki, itiraz ve zamanam Bu Kanunda dzenlenen her trl para cezas, idari niteliktedir. Bu cezalara kar tebli tarihinden itibaren en ge yedi gn ierisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. tiraz, idarece verilen cezann yerine getirilmesini durdurmaz. 25 inci maddeye gre verilen para cezalar, Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil olunur. Bu Kanunda dzenlenen idari para cezalarnn verilmesine ilikin ceza zamanam sresi bir yldr. Zamanam sresi, bu Kanun hkmlerine aykr fiilin ilendii tarihte balar. Srekli veya tekrarlanan ihlaller sz konusu ise sre, ihlalin sona erdii ya da en son tekrarland gnden itibaren balar. Karar aleyhine yarg yoluna bavurulmu olmas tahsil zamanamn keser. Cezalar, cezay vermeye yetkili merci tarafndan yedi gn ierisinde ilgilinin mensup olduu meslek kuruluuna bildirilir.
BENC KISIM Denetim Bu Kanunun kapsamna giren hususlarda yetkili ve grevli kii ve kurululara her trl bilgi ve belgelerin doru olarak gsterilmesi ve asl ve onayl kopyalarnn verilmesi zorunludur. Laboratuar Bakanlka yaplan denetimler srasnda alnan numunelerin test ve muayeneleri resmi veya zel kurulu laboratuvarlarnda yaptrlabilir. Test ve muayene cretleri 29 uncu maddedeki zel denekten karlanr. Test ve muayene sonularnn ilgili standarda veya teknik dzenlemeye aykr kmas halinde buna ilikin tm giderler retici veya ithalat tarafndan denir. Bu giderler, 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil olunur. Tahsil olunan test ve muayene cretleri 29 uncu maddede dzenlenen esaslara gre bteye zel gelir kaydedilir. denek a) Bakanlk btesine konulacak denekten, b) Yeni kurulacak olan anonim ve limited irket statsndeki tm ortaklklarn sermayelerinin ve sermaye artrm halinde, artan ksmn binde biri nispetinde yaplacak demelerden karlanr. (b) bendinde belirtilen gelirler Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas veya muhabiri olan T.C. Ziraat Bankas nezdinde alacak hesapta toplanr. Bu hesapta toplanan tutarlarn yzde altm Sanayi ve Ticaret Bakanl Merkez Saymanlk Mdrl hesabna, yzde krk Rekabet Kurumu hesabna her ay sonunda aktarlr. Merkez Saymanlk Mdrl hesabna aktarlan tutarlar bir yandan bteye zel gelir, dier yandan Maliye Bakanlnca, Sanayi ve Ticaret Bakanl btesinde mevcut veya yeni alacak tertiplere zel denek kaydedilir. Bakanlk btesine zel denek olarak kaydedilen tutarlardan bir ksm; en az be yldr faaliyette bulunan ticari, siyasi ve idari kurululardan bamsz tketici dernekleri ile bunlarn st kurulularnn yapaca faaliyetleri ieren projelerin desteklenmesinde kullanlr. Bu hesaptan, tketici dernekleri ve bunlarn st kurulularnn ynetim ve denetim kurullarnda grev alanlara huzur hakk ve maa ad altnda herhangi bir deme yaplamaz. Bu hesaptan yararlanacak tketici dernekleri ve bunlarn st kurulularnn tayaca dier kriterler, Sanayi ve Ticaret Bakanl ile Maliye Bakanlnn birlikte hazrlayaca bir ynetmelikle dzenlenir. Bu suretle zel denek kaydedilen miktarlardan yl ierisinde harcanmayan tutarlar ertesi yl btesine devren zel gelir ve zel denek kaydetmeye Maliye Bakan yetkilidir. Dier hkmler Ynetmelikler ve dier dzenlemeler Kaldrlan hkmler Geici Madde 1- Bu Kanunun yaymndan nce borlunun temerrd nedeniyle denmeyerek icra takibi aamasna gelen veya icra takibine konu edilen kredi kart borlar, temerrt tarihindeki ana paraya, yllk yzde elliyi gememek zere gecikme faizi uygulanmak suretiyle oniki eit taksitte denir. Kredi kart borlar nedeniyle gerekletirilen her trl takip, yukarda yer alan hkme gre ilk taksidin denmesiyle durur ve son taksidin denmesiyle birlikte tm sonularyla ortadan kalkar. Bu madde hkmleri, tketicinin kredi verene, Kanunun yaym tarihinden itibaren otuz gn iinde yazl mracaat etmesi halinde uygulanr. Yrrlk Yrtme |
